یکی از جشن های ایرانی که همراه با رسم و رسوماتی خاص در آخرین غروب سه شنبه سال برگزار می شود، چهارشنبه سوری می باشد. واژه چهارشنبه سوری از معانی خاصی گرفته شده است. برخی از پژوهشگران معتقدند که کلمه سور به معنای «جشن» و برخی دیگر در این باورند که این کلمه به معنای سرخ بوده و نشانه ای از سرخی آتش و یا سرخی و سلامتی فرد را در بر میگیرد.

چهارشنبه سوری به بیانی دیگر

در واقع چهارشنبه سوری مقدمه ای است برای ایام نوروز که مردم با برگزاری آن به استقبال بهار می روند. در این روز مهمترین آیینی به صورت مشترک در سراسر ایران برگزار می شود، روشن کردن آتشی بسیار بزرگ است که افراد از روی آن می پرند. هدف از این کار این است که بیماری و مشکلات را به آتش سپرده و سرخی و نیرو و قدرت را از آتش نیز می گیرند.سوزاندن وسایل کهنه، اسپند دود کردن، زاج سوزی، ریختن خاکستر آتش به بیرون از آتش، کوزه شکنی و... از دیگر اقداماتی می باشند که در این روز برای دفع بلا و نحسی می توان انجام داد.

نام های مختلف چهارشنبه سوری در شهر های ایران

چهارشنبه سوری هرساله در کشور و در شهر های مختلف برگزار می شود. این جشن نیز دارای نام های متفاوتی در سراسر ایران شناخته شده است. برای مثال مردم گیلان این جشن را با نام "گول گوله چهارشنبه"، در کردستان " چوارشمه کوله"، در اصفهان "چارشمبه-سُرخی"، قزوین" كوله چهارشنبه" و... که هر شهر نیز با آداب و رسوم خود این جشن را برگزار می کند.

تاریخچه چهارشنبه سوری در ایران

افرادی در گذشته وجود داشتند که معتقد بودند جشن چهارشنبه سوری به دوران پیش از اسلام هیچ تعلقی ندارد. بنابراین تنها و قدیمی ترین منبعی که به این جشن اشاره کرده، کتاب بخارا نوشته ابوبکر محمد بن جعفر نرشخی می باشد. وی در این کتاب آورده است:

<< چون امیر منصور بن نوح به مُلک بنشست، اندر ماه شوال سال ۳۵۰، به جوی مولیان فرمود تا آن سرای را دیگر بار عمارت کردند و هرچه هلاک و ضایع شده بود بهتر از آن به حاصل کردند. آن‌گاه امیر به سرای بنشست و هنوز سال تمام نشده بود که چون شب سوری چنان که «عادت قدیم» است، آتشی عظیم افروختند.>>

ناگفته نماند که اعراب روز چهارشنبه را روزی نحس دانسته اند و در این روز مراسم عروسی، مسافرت و... را نمی گرفتند. بر اساس این عقیده منوچهر دامغانی در بیتی از شعر خود در خصوص این نکته به این شکل اشاره کرده است:

چهارشنبه که روز بلاست باده بخور        به ساتکین می‌خور تا به عافیت گذرد